Tsjakka! Over gebaren en hun waarden ervan.
Voetbal, ik hou er niet van.. het spelletje waarbij je heel hard rent, en in het hele spel misschien maar 8 minuten echt de bal raakt of Emile Ratelband met zijn Tsjakka!
Ik volg het voetbal niet, en Emile daar moet ik om lachen,. Wat ik wél interessant vind, zijn de rituele gebaren die ik voorbij zie komen in het voetbal. Zoals de One Love band en de Tsjakka kreet met gebaar van Emile.
De voetballers die de one love band willen dragen worden “gestraft” met een gele kaart. Straf krijgen voor zo’n band is natuurlijk idioot, maar een gele kaart valt in het niet vergeleken bij de straffen die de vrouwen in Iran krijgen.
De vrouwen in Iran die hun hoofddoek verbranden lopen veel meer gevaar. Wat is een gele kaart dan nog? Deze vrouwen brengen hun leven in gevaar voor de vrijheid van Zijn.
Een ritueel gebaar kan verschillende vormen en intenties hebben. Liefde, protest, voor of tegen. Barbara Reas, 1 van mijn docenten tijdens mijn Celebrantenopleding ontwierp het ritueel Let’s Tic Together. Op oudjaarsdag om 20:00 ging heel België tikken. Het ging over het afscheid nemen van het eerste corona jaar.
Dit zijn rituelen die collectief worden uitgevoerd, hoe meer mensen hoe krachtiger het is. Rituele gebaren markeren belangrijke momenten in onze geschiedenis. Het zijn kleine handelingen, maar ze staan in ons geheugen gegrift, ze vormen het beeld. Kleine handelingen met veel impact.
Rituele protesten zijn niet altijd even onschuldig, soms met kleine maar ook met grote gevolgen. Een paar voorbeelden van klein, groot, dagelijkse en kwetsbare rituele handelingen.
· De Duitse voetballers dragen niet de band maar houden wel hun hand voor hun mond als stil protest.
· De Chinese bevolking die de straat opgaan met witte a-4tjes om hun protest te laten blijken. Maar ook al is het vel wit, ze lopen gevaar.
· De mensen in het leger die elkaar met een salut begroeten.
· Maar ook Tijn, een jongetje van 6 die in 2016 zijn nagels lakt omdat hij ongeneselijk ziek is. Dit doet hij bij het glazenhuis. Bij elke nagel die hij lakt haalt hij geld binnen voor ongeneselijk zieke kinderen. En hij kreeg een hele beweging van nagellakkers op gang.
· Het kan ook kleiner met groep afspreken om tegelijkertijd een kaars aan te steken en daar een foto van te maken en die delen in de groepsapp.
· Een teken die je als groep samendoet, denk aan The hand shake onder de rappers en andere manieren van begroeten in groeperingen.
· Tijdens een uitzending van de Verwondering sprak Pauline over haar partner die ongeneselijk ziek was, het gezin at bij elke uitslag, goed of niet goed een tompoes. Na het overlijden zal het gezin bij elke tompoes die gegeten wordt aan hun vader doen denken.
· Onlangs begeleide ik een begrafenis, en juist de kleine gebaren maken de rouw compleet. Het samen dichtdraaien van de knoppen van de kist. De rode roos die de mensen op de kist lieten vallen met een laatste boodschap.
· Een coach die bij aanvang of afsluiting bij een traject iets aan haar coachee geeft. Dat geeft houvast om later zelfstandig verder te gaan.
Terwijl ik dit schrijf voel ik gelijk de lijn van kwetsbaarheid. Rituelen hebben ook een keerzijde. Het kan juist ook in de hand werken dat je groepen tegen elkaar op zet. Bij het zien van het gebaar weet je bij welke groep je hoort. Sommige rituelen leiden echt tot uitsluiting. Of tot een gevoel van superioriteit.
Ik merk ook een positieve opkomst van het rituele gebaar, het verbindt ons samen. Zeker sinds corona heeft het rituele gebaar meer aandacht gekregen.
Rituele gebaren hebben dus veel kracht in zich. Wat we zien zijn kleine gebaren grote gevolgen.
Wanneer je als mens, gezin, echtpaar, gemeenschap een tijd in gaat met afscheid of ontwikkeling. Fijn of juist niet fijn. Creëer samen een ritueel gebaar.
Een ritueel gebaar verbindt en verbroederd. Het laat je meer mens zijn. Ook als er een fase is afgesloten.
Gaan jullie samen een nieuwe fase in?
Wil je de familieband versterken?
Of de groep waarin je verkeert?
Mijn tip is ga er samen voor zitten en bedenk samen iets moois, vaak ontstaat het van nature. En soms is het samen even zoeken. Maar weet dat als jullie iets hebben, dan is het prachtig en versterkt het wat jullie samen hebben of aangaan.
Ik heb ideeën om een kleine rituele handeling te bedenken met jullie. Iets wat bij jullie past. Nuchter als het nuchter moet zijn, intens of spiritueel als dat beter past. Maak een RituTheetje met mij en we sparen samen een half uurtje.
*Een RituTheetje is een gesprekje van een half uur waarbij je je ideeën mag sparren. Vaak komt er een leuke rituele handeling uit. Ook als je er eentje hebt, kun je even mij als professional er naar laten kijken.
Ik ben benieuwd!